A creative stoic.  A task.

As a creative soul you have a big problem if you want to become a little more stoical. You flap about too much. You see too much, you hear too much and yes, you even smell and taste too much. You are open to all kinds of impressions simply because they conjure up ideas. Because when you see a problem, you immediately want to come up with a solution. Ears pricked, eyes watchful, the ‘antenna’ always unfolded, always open to new stimuli

Well, it is begging for problems then when you are attracted by the stoical art of living. A stoic observes calmly and will determine quietly whether a certain direction of thought can bring something. Whether it’s a way that deserves further investigation, or if it’s better for you to let this turn of the road pass you by. A stoic, at least as I understand it, does not flap about, they focus. They make a careful choice when it comes to an investment of their attention and intellectual capacity.

Is it something that’s within my power? Something I can assert influence on or is it something outside my reach? Matters you have little control over. Such as the unpredictable weather and the equally unpredictable behavior of others. No, it’s better to examine your own thoughts and actions and to strive for improvement there. One thing is for sure, the moment will come when we die, that can’t be helped, a stoic accepts this. But what you do have control over is to eat healthy and to move daily, to relax. That’s an art you can acquire through meditation, walking and choosing the appropriate food. Quite a challenge for a stoic to be.

In the creative professions, especially in the media, we are driven by haste and deadlines. Does this produce the best formats? I really don’t know but, apart from an occasional brilliant brainwave, I don’t think so. A very good stimulant for me, when I’m in a developing process, is to crawl away from my computer and walk through the city. During my walks I stick to a special tempo. I only count the steps of my right foot. So, two steps count for one single step. This is relaxing. And allows you the time to look around and indulge in an occasional chat. Everything you see and everything you hear can result in a good idea. Often surprising discoveries. And much more fun than staring at your computer screen.

Een creatieve stoïcijn. Een opgaaf.

Als creatieve geest heb je een groot probleem als je wat meer stoïcijns wil worden. Je fladdert teveel. Je ziet teveel, je hoort teveel en ja je ruikt en proeft zelfs teveel. Je staat open voor allerlei indrukken simpelweg omdat die je op ideeën brengen. Omdat je als je een probleem ziet onmiddellijk een oplossing wil bedenken. De oren zijn gespitst, de ogen waakzaam, de ‘antenne’ staat altijd uitgevouwen, altijd open voor nieuwe impulsen.

Tsja, het is dan wel vragen om problemen als je aangetrokken wordt tot de stoïcijnse levenskunst. Een stoïcijn neemt kalm waar en zal rustig bepalen of een bepaalde denkroute iets kan brengen. Of dit een weg is die nader onderzocht moet worden of dat je deze afslag beter links kunt laten liggen. Een stoïcijn, zoals ik het begrijp tenminste, fladdert niet maar focust. Hij maakt zorgvuldig zijn keuze als het gaat om het investeren van zijn aandacht en denkvermogen.

Gaat het om iets wat binnen mijn macht ligt? Iets waar ik daadwerkelijk invloed op uit kan oefenen of gaat het om iets wat buiten mijn macht ligt. Zaken waar je niet veel over te zeggen hebt. Zoals het onvoorspelbare weer en het even onvoorspelbare gedrag van anderen. Nee beter is het om het eigen denken en handelen te onderzoeken en daar verbetering in na te streven. Het staat vast dat we op gegeven moment zullen overlijden, daar is niks tegen te doen, een stoïcijn aanvaardt dat. Maar wat wel in je macht ligt is om gezond te eten en te bewegen, je te ontspannen. In die kunst kun je je bekwamen door te mediteren, te wandelen, en de juiste voeding te kiezen. Een behoorlijke uitdaging voor een stoïcijn van niks.

In de creatieve beroepen, zeker in de media, worden we gedreven daar haast en deadlines. Komen daar dan de beste formats uit voort? Ik weet het echt niet maar op een geniale inval na denk ik van niet. Voor mij werkt het heel goed om in een ontwikkelproces achter mijn computer vandaan te kruipen en door de stad te wandelen. Daar houd ik een speciaal wandeltempo bij aan. Ik tel alleen de stappen van mijn rechtervoet. Dus dan tellen twee stappen voor een enkele stap. Dat geeft rust. En je hebt de tijd om om je heen te kijken en soms een praatje te maken. Alles wat je ziet en alles wat je hoort kan een goed idee opleveren. Dat zijn vaak verrassende vondsten. En leuker dan naar je computerscherm staren.

In het kader van bovenstaande is het aardig om te weten dat ik momenteel een nieuw concept ontwikkel voor de Stichting Denkstof. Werktitel Bedenktijd. Ik richt me met conceptontwikkeling niet op media alleen. Op www, denkstof. zal ik de komende maanden vorderingen met jullie delen.

Thinking The Unthinkable

Trots dat ik werd uitgenodigd een bijdrage te schrijven op de blog van Coffee Mug Media.

If the Corona pandemic teaches us one thing, it is that an enormous load of creativity is required to shape the new world after this crisis. In Buitenhof, an important talk show on the Dutch channel NPO 1, writer Ramsey Nasr made a plea for involving artists and other creatives in the thought process about the world after Corona. The creatives in the media world should also take this to heart. Let these people also think about concepts for the new society.

Not much could be expected from politics, according to Nasr, nor from the profit-maximizing large corporations. After Corona, society really needs a radical change of course, so he claimed. And I think he is right. You don’t go down a new path with yesterday’s guides. Ramsey quoted a statement by Macron: “We must be able to invent the unthinkable.” What a challenge. A new social concept for after Corona. What a fantastic thought process. I think the thinkers we need are not to be found within the existing ministries or in the boardroom of Shell. No, we need people who take freethinkers and their ideas seriously. Jules Verne, for example, was a freethinker in the past. He thought up a rocket to the moon. In those days, that was thinking up the impossible. Yet, years and years later, there were people on the moon. I believe that everything a human being can think up is ultimately achievable. And that is hopeful, sometimes frightening. We can come up with a new concept for our world. A concept in which the struggle is not about maximizing one’s own ability, but about opportunities for human dignity. Everything could be less. Less animal-abusing mega-stalls, less over-exploitation of our fields, less waste, less self-interest first. Another deadly phrase we have heard in recent years: ‘well-understood self-interest’. In order to develop a different social concept, you especially need people who can look at the current situation from a different perspective. As I said, you also need to invite creatives into this thought process. And if the creatives are not invited, then they must make themselves heard. It is badly needed.

The question is how we can apply the new creative thinking to our own media world. How do we make it more socially relevant? Of course, entertainment is important. People need entertainment. But the viewer is not as stupid as some programme makers seem to think. Personally, I find formats like Temptation Island and Big Brother an insult to the intelligence of the audience and creativity in general. On the other hand, wonderful programmes are made. As the creator of the hit format All You Need is Love, I know that pure love is an enormous source of inspiration. And love is needed in our world. I mean love in a broad sense. Love for mankind, for environment for instance. I see more and more programmes that make social issues comprehensible for young people and thereby try to involve the target group in them.

But I do not limit myself to television. In my hometown of Zutphen, I have set up a Think Team consisting of 30- and 40-year-olds with the project name of the New World. The idea is to invite speakers who are active in initiatives that will change the world. Like the two dredgers who came up with a method to green the Sahara. These kinds of projects are pure creative challenges. So, I ask creatives in our industry to look at our world and see where they can help to develop new ideas for the greater good. There is a lot of work to be done for creative minds.

 

 

Author:

Joris van Ooijen, Format Creator

DOM DENKEN

Verbaas je over het domme denken van wat mensen uit de Kunstwereld over een prachtige suggestie om creativiteit breed in te zetten voor een nieuwe wereld. En dat is hard nodig, nietwaar. Ik schrok van de reactie van Hicham Khalidi, directeur van de Jan van Eyck Academie Charles Esche van het Van Abbemuseum en Sofía Hernández Chong Cuy van Kunstinstituut Melly.

Fragment uit het artikel van Timo de Rijk. Directeur van het Design Museum Den Bosch.  in NRC Blad van 3-4-21

Net als de Amerikaanse president houdt ook diens Europese tegenhanger Ursula von der Leyen een State of the Union-speech om haar goede voornemens van dat jaar te adresseren. In haar laatste toespraak, in september 2020, pleitte zij voor een nieuw Europees Bauhaus. Ze verwees daarmee naar de beroemde ontwerpschool die van 1919 tot 1933 op verschillende plaatsen in Duitsland moderne architecten en kunstenaars als Anni Albers, Walter Gropius en Wassily Kandinsky samenbracht.

Naar dat progressieve voorbeeld wil Von der Leyen Europese architecten, kunstenaars, studenten, ingenieurs en ontwerpers samen laten werken aan de enorme opgaven en problemen die op sociaal en ecologisch gebied op ons afkomen: klimaatverandering, vervuiling, digitalisering en bevolkingsgroei. Uit alles bleek dat ze het serieus meende. Een flink deel van haar speech was aan het plan gewijd en al snel volgde een agenda met concrete voorstellen voor grote workshops.

Schitterend en opwindend nieuws voor ontwerpers en kunstenaars zou je denken, maar daar dacht de Nederlandse culturele wereld anders over. Onder aanvoering van Hicham Khalidi, de directeur van de Jan van Eyck Academie in Maastricht, werd in januari van dit jaar een brief gepubliceerd op de site van de Jan van Eyck Academie, uit naam van een klein maar vooraanstaand deel van de kunstwereld onder wie Charles Esche van het Van Abbemuseum en Sofía Hernández Chong Cuy van Kunstinstituut Melly (voorheen Witte de With), plus een groep kunstenaars.

Na een wat plichtmatig complimentje over haar initiatief nemen de briefschrijvers haar de maat door te stellen dat met het aanroepen van Bauhaus als vanzelf kolonialisme en industrieel kapitalisme worden binnengehaald. Alleen al de naamgeving – naar het in hun ogen strikt westerse en industrieel gerichte historische Bauhaus – zou het inclusieve en meerstemmige werk waarmee zij in hun artistieke en educatieve praktijk al jaren druk zijn, in één klap tenietdoen.

Einde fragment.

Gaat nu de naam Bauhaus ook worden gecanceld vraag ik me af. Verdachtmakingen zat, maar een creatieve visie op de problemen ho maar. Ik vind Ursula von der Leyen’s idee enorm inspirerend. Evenals de Bauhaus gedachte uit het verleden.

 

 

 

HET ONDENKBARE DENKEN

Ik keek vandaag naar Buitenhof. Altijd een mooi moment op de zondag. Herman Wijffels was te gast, een bijzondere denker, altijd fijn. Maar het hoogtepunt voor mij was het verhaal van Ramsey Nasr. Hij kwam om te praten over zijn nieuwe boek. De Fundamenten. De pandemie legt volgens Nasr bloot wat we lange tijd niet wilden zien: het politieke en economische systeem heeft de fundamenten van onze samenleving aangetast.

Hij hield een pleidooi voor het betrekken van kunstenaars en andere creatieven bij het denkproces over de wereld na Corona. Van de politiek viel niet veel te verwachten, evenals van de op winstmaximalisatie gerichte grote onderneming. Na Corona moet het roer in de maatschappij echt radicaal om. Zo beweerde Ramsey. En hij heeft het volgens mij bij het rechte eind. Een nieuwe weg in slaan doe je niet met de gidsen van gisteren. Ramsey haalde een uitspraak van Macron aan: Wij moeten het ondenkbare kunnen bedenken. Wat een uitdaging. Een nieuw maatschappelijk concept voor na Corona. Wat een fantastisch denktraject. Ik denk dat de denkers die we nodig hebben niet zijn te vinden binnen de bestaande ministeries of in de boardroom van Shell. Nee er zijn bestuurders nodig die vrijdenkers en hun ideeën serieus nemen. Het is niet onmogelijk om het onmogelijke te realiseren. Een vrijdenker uit het verleden was bijvoorbeeld Jules Verne. Hij bedacht een raket naar de maan. Dat was in die tijd het onmogelijke bedenken. Toch stonden er een eeuw  later mensen op de maan. Ik ben van mening dat eigenlijk alles wat een mens kan bedenken uiteindelijk realiseerbaar is. En dat is hoopgevend. Want alleen zo komen we uit deze crisis, die meer omvat dan een pandemie.

We kunnen een nieuw concept voor onze wereld bedenken. Een concept waarbij de strijd niet gaat om het eigen vermogen te maximaliseren, maar om kansen voor menselijke waardigheid. Om die inkomenskloof te dichten. Kansen gelijkheid te realiseren. Eigenlijk mag alles minder. Minder dieronterende megastallen, minder roofbouw op onze akkers, minder verspilling, minder eigenbelang eerst. Ook zo’n dodelijke uitspraak die we de laatste jaren hoorden: ‘welbegrepen eigenbelang’.

Om een ander maatschappelijk concept  te ontwikkelen heb je vooral ook mensen nodig die vanuit een ander perspectief naar de huidige situatie kunnen kijken. Zoals gezegd nodig als bestuurders vooral ook creatieven uit in dit denkproces. Het is hard nodig.

 

28-3-21

Joris van Ooijen

WETEN ZWETEN EN GELUK

Toen John de Mol lang geleden vroeg of ik mee wilde denken aan de ontwikkeling van een programma voor Marc Klein Essink was het enige dat bekend was: het moest een spelshow worden en er kon 100.000 gulden gewonnen worden. Begin jaren negentig een formidabel bedrag. Dit was nog nooit vertoond. Het team kwam  al snel tot de conclusie dat de titel niks anders kon zijn dan De 100.000 Gulden Show. Duidelijker en aantrekkelijker kon simpelweg niet.

Maar nu het volgende vraagstuk: de inhoud. Hier kwam het associatief denken van pas dat broer Eef en ik al zo vaak in ons werk in de reclamewereld hadden toegepast: associatief denken. We gingen associëren op het begrip rijkdom. Wat is er nodig om een kapitaal te vergaren? We kwamen op Weten, Zweten en Geluk. Immers het helpt als je ergens kennis van hebt, als je dus iets weet. Zweten hoort er ook bij want je zult hard moeten werken en doorzetten. En dan is er Geluk. Onontbeerlijk om succes te hebben.

Alle spellen in de Show waren dus op deze sleutelbegrippen gebaseerd. Zo gingen we aan de slag om quizachtige kennisspellen te ontwikkelen. De geluksfactor was te vinden in gokspellen als het spannende Black Jack spel. Associëren op Zweten leverde spectaculaire doespellen op zoals die nog niet eerder op tv te zien waren geweest. Zoals de openingsrace waarin de kandidaten een onmenselijk zwaar parcours moesten afleggen om op tijd op de studiovloer te staan voor het hek dichtviel. Later werd de Staats Loterij binnengehaald als sponsor en werd de titel gewijzigd in Staats Loterij Show. De show was lange tijd een enorm succes, ook in Duitsland.

Associatie is een onmisbaar tool in conceptontwikkeling. Iets wat je onder de knie krijgt door het ook in je dagelijks leven toe te passen.

21-3-21 Joris van Ooijen

 

Een goed concept is vaak een kwestie van logisch denken.

Hotel the Match in Eindhoven is een doorslaand succes. De onderliggende formule is even simpel als briljant. Alles wat je in de buurt kunt vinden is in het hotel overbodig. Ontbijten kun je net zo goed om de hoek. Geen manager, geen receptie wel twee m/v personeel die je kunnen vertellen waar je lekker kunt eten in de buurt en waar je die speciale winkel vindt. Kortom die mensen kennen Eindhoven van binnen en buiten en delen hun kennis graag met de gasten. Een fijne kamer, een lekker bed en een goede douche. Wat wil je nog meer?

Dat deze formule betaalbaar is spreekt voor zich.

Brainstorm Partner

In mijn werk als concept ontwikkelaar heb ik talloze brainstormsessies meegemaakt. Ik ben er achter gekomen dat er een belangrijke voorwaarde is voor een geslaagde brainstorm: denk met elkaar mee en niet tegen elkaar in. Wanneer mensen met elkaar meedenken met de wens het idee van de ander te versterken krijg je een geweldige output. Dat betekent vooral vragen stellen alvorens je je mening geeft of suggesties gaat doen. Een beetje een filosofische Socratische aanpak. Een aanpak waarin de vraag prevaleert boven de mening.

Ik ben beschikbaar als meedenker die aanschuift als bij  jullie team om creatieve input te leveren. Maar indien gewenst kan ik ook jullie creatieve denksessie begeleiden.

Centraal in mijn brainstorm aanpak staan een aantal kernvragen die afwisselend en vaak terugkerend aan bod komen. , Wat? Waarom? Wie? Hoe?

Wat is precies de vraag, het probleem, de wens.  Waar moet een oplossing voor gevonden worden? Waarom is dit belangrijk, wat is de urgentie? Wie moeten we betrekken. Hoe realiseren we de gevonden oplossing.

Een sessie duurt maximaal 4 uur.    Zeker niet langer omdat ervaring heeft geleerd dat dan de creatieve energie  langzaam wegvloeit. Vaak is het nuttig om meerdere sessies te houden.

Als locatie geef ik de  voorkeur voor de Bovenkamer van de Marspoort Galerie in Zutphen. Inderdaad dat betekent voor westerlingen dat ze de IJssel over moeten steken. Maar even afstand nemen van de vertrouwde werkomgeving stimuleert het creatieve proces.

Voor meer informatie bel Joris 0653 222 707 of mail info@jorisvanooijen.nl

Workshop Creative Circle

Een idee is nog lang geen format

Alle goede concepten beginnen met een idee, een spark. Maar dat is natuurlijk pas de starter, het begin van het creatieve proces. In de workshop Creative Circle leer je hoe je van idee naar format komt door met zes mensen een co-creatie traject in te gaan. In de Creative Circle help je elkaar een flinke stap verder op de weg van idee naar format. Het is een vorm van collectief creatief denken die resultaat oplevert.

Door intensief samen te werken vergroot je de creatieve brainpower. Ieder idee krijgt de volle aandacht van de groep en op die manier doorloop je het traject van Wat via Hoe naar Zo in sneltreinvaart. Je komt binnen met een idee en vertrekt met een plan, dat is het doel van de Creative Circle.